Το 2024 ήταν ήταν μια χρονιά που πραγματοποιήθηκαν νέα ρεκόρ στις πετυχημένες (τροχιακές) εκτοξεύσεις. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 253 επιτυχημένες εκτοξεύσεις, με 155 από αυτές να είναι αμερικάνικες, 65 κινέζικες και 17 οι ρώσικες. Την προηγούμενη χρονιά οι επιτυχημένες εκτοξεύσεις ήταν 211.
Ας δούμε συνοπτικά μερικές από τις σημαντικότερες εξελίξεις στον χώρο της Διαστημικής και της Αστρονομίας.
Ιανουάριος 2024:
Αποχαιρετίσαμε το Ingeunity. Στις 18 Ιανουαρίου 2024 καταστράφηκαν οι έλικες του ηρωικού ελικοπτέρου που εξερευνούσε τον Άρη. Συνολικά, πραγματοποίησε 72 πτήσεις -με αρχικό στόχο τις 5!- μέσα σε τρία χρόνια.
Το Ingenuity πέταξε συνολικά για 2 ώρες, 8 λεπτά και 48 δευτερόλεπτα. Κάλυψε απόσταση πάνω από 17 χιλιόμετρα και έφτασε σε μέγιστο ύψος 24 μέτρων.
Τον ίδιο μήνα η Ιαπωνία κατάφερε να προσεδαφίσει όχημα για πρώτη φορά στην επιφάνεια της Σελήνης και έγινε η 5η χώρα που πέτυχε προσσελήνωση. Ωστόσο, υπήρξαν κάποια προβλήματα κατά την προσεδάφιση και το όχημα ανατράπηκε. Διαβάστε εδώ: Επιτυχής προσεδάφιση της πρώτης ιαπωνικής αποστολής στη Σελήνη.
Μάρτιος 2024:
Το Starship πραγματοποιήσε την 3η πτήση του. Ακολούθησαν πτήσεις τον Ιούνιο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Η πτήση που εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η 5η πτήση, δηλαδή η πτήση του Οκτωβρίου, μιας και το 1ο στάδιο, δηλαδή ο Super Heavy Booster κατάφερε να πιαστεί με επιτυχία στον πύργο εκτόξευσης κατά την επιστροφή του.
Απρίλιος 2024:
Στις 8 Απριλίου είχαμε ολική έκλειψη Ηλίου, η οποία, όμως, ήταν ορατή κυρίως από τον Καναδά, τις ΗΠΑ και το Μεξικό και όχι από την Ελλάδα.
Μάιος 2024:
Είχαμε εκπληκτικές φωτογραφίες από το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Euclid το οποίο διερευνά τη φύση της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας. Οι φωτογραφίες παρουσιάστηκαν σε σχετικό βίντεο.
Τον ίδιο μήνα η έντονη ηλιακή δραστηριότητα προκάλεσε εμφάνιση του σέλαος ακόμα και σε μικρά γεωγραφικά πλάτη, συμπεριλαμβανομένης της βόρειας Ελλάδας.
Ιούλιος 2024:
Το ρόβερ Perseverance ανακάλυψε ενδιαφέρουσες κηλίδες πάνω σε αρειανό βράχο, οι οποίες πιθανόν να μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής στο παρελθόν του κόκκινου πλανήτη. Για περισσότερα, διαβάστε το σχετικό άρθρο: Πιθανά ίχνη ζωής στον Άρη.
Τον ίδιο μήνα η ESA εκτόξευσε με επιτυχία τον νέο πύραυλο Ariane 6, με την παρθενική του πτήση να πραγματοποιείται στις 9 Ιουλίου 2024 από το Ευρωπαϊκό Διαστημοδρόμιο στη Γαλλική Γουιάνα.
Οκτώβριος 2024:
H ESA έδωσε στη δημοσιότητα μια πολύ εντυπωσιακή φωτογραφία που καλύπτει το 1% της περιοχής που πρόκειται να σαρώσει το Euclid. Η ανάλυση της φωτογραφίας ήταν εκπληκτική, μιας και επέτρεπε τη μεγέθυνση των επιμέρους περιοχών σε βαθμό που να διακρίνονται λεπτομέρειες σε γαλαξίες. Διαβάστε το αφιέρωμα και δείτε τις εκπληκτικές φωτογραφίες εδώ: Η πρώτη εικόνα του «Διαστημικού Άτλαντα» τη αποστολής Euclid.
Τον ίδιο μήνα εκτοξεύτηκε η πρώτη ευρωπαϊκή αποστολή πλανητικής άμυνας, με όνομα HERA, με προορισμό τον Δίμορφο, στον οποίο είχε προσκρούσει η αμερικάνικη αποστολή DART. Επίσης, εκτοξεύτηκε η αποστολή Europa Clipper της NASA, μια σπουδαία αποστολή αστροβιολογίας με προορισμό την Ευρώπη του Δία. Οι δυο αποστολές αυτές παρουσιάστηκαν αναλυτικά στο Έκτακτο Live του Οκτωβρίου.
Τον Οκτώβριο του 2024 είχαμε, επίσης, την ευκαιρία να δούμε τον κομήτη C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS).
Νοέμβριος 2024:
Λήφθηκε η πρώτη κοντινή φωτογραφία ενός αστέρα έξω από τον Γαλαξία μας, με τη μέθοδο της συμβολομετρίας. Διαβάστε εδώ το σχετικό αφιέρωμα.
Δεκέμβριος 2024:
Στις 24/12 το σκάφος Parker Solar Probe πλησίασε στο 4% της απόστασης Γης Ηλίου (6,1 εκατομμύρια χιλιόμετρα), με ταχύτητα 690.000 km/h, με αποτέλεσμα να γίνει το ταχύτερο σώμα που έχει δημιουργήσει ποτέ η ανθρωπότητα. Η ταχύτητα αυτή αντιστοιχεί στο 0,064% της ταχύτητας του φωτός. Χάρη στη θερμική του ασπίδα, πάχους 11,5 cm, άντεξε θερμοκρασίες περίπου 1.000 βαθμών Κελσίου.
Το Parker Solar Probe μελετά το στέμμα του Ηλίου -δηλαδή το εξωτερικό στρώμα της ατμόσφαιρας του Ηλίου, πάνω από τη φωτόσφαιρα-, τον ηλιακό άνεμο, τις ηλιακές εκλάμψεις και το μαγνητικό πεδίο του ηλίου.
—
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της χρονιάς είχαμε πολλές νέες φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Αρκετές από αυτές παρουσιάστηκαν στα Έκτακτα Live του καναλιού Astronio και θα τα βρείτε στο YouTube.
Σε γενικές γραμμές, οι παρατηρήσεις του Webb ενίσχυσαν το πρόβλημα της κοσμολογίας που είναι γνωστό ως «Hubble Tension» και αφορά τον ρυθμό με τον οποίο διαστέλλεται το Σύμπαν. Το James Webb επιβεβαίωσε την τιμή της σταθεράς του Hubble που είχε προσδιοριστεί από το τηλεσκόπιο Hubble, δηλαδή περίπου 73 km/s/Mpc. Ωστόσο, οι κοσμολογικές παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Planck δίνουν 67 km/s/Mpc.
