Το πλήρωμα της πρώτης επανδρωμένης αποστολής του σκάφους Starliner της Boeing, που είχε μεταβεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) στις 5 Ιουνίου, έχει συμπληρώσει πλέον δύο μήνες παραμονής στον σταθμό, χωρίς να έχει καθοριστεί ακόμη ο τρόπος και η ακριβής ημερομηνία επιστροφής του στη Γη. Σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα της αποστολής, οι δύο αστροναύτες επρόκειτο να επιστρέψουν στη Γη εντός δέκα ημερών από την εκτόξευση, όμως λόγω βλαβών που προέκυψαν στο σκάφος Starliner, ενδέχεται να παραμείνουν στον ISS μέχρι τον Φεβρουάριο του 2025.
Εικόνα: NASA
Οι Butch Wilmore και Sunita Williams, αποτέλεσαν το πλήρωμα της πρώτης επανδρωμένης αποστολής του CST-100 Starliner της Boeing, στο πλαίσιο του προγράμματος CCP της NASA. Το Commercial Crew Program αποτελεί συνεργασία της NASA με αμερικανικές ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες αναλαμβάνουν την μεταφορά αστροναυτών και προμηθειών σε τροχιές χαμηλού ύψους και στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μέχρι στιγμής, η NASA έχει συνεργαστεί με την SpaceX και την Boeing, με την πρώτη να έχει πιστοποιηθεί από το 2020, έχοντας πραγματοποιήσει μέχρι σήμερα πάνω από 340 εκτοξεύσεις, σε τακτικές αποστολές, με πάνω από 50 αστροναύτες.
Η εκτόξευση του πρώτου επανδρωμένου σκάφους της Boeing είχε αναβληθεί επανειλημμένα από το 2017, λόγω πολλαπλών προβλημάτων ασφαλείας που προέκυπταν και μίας αποτυχημένης απόπειρας για εκτόξευση του σκάφους, χωρίς πλήρωμα, το 2019. Μετά από συνεχείς δοκιμές, τον Μάιο πραγματοποιήθηκε επιτυχημένη πτήση και πρόσδεση του μη επανδρωμένου σκάφους στον ISS. Ακολούθησε η πρώτη εκτόξευση του σκάφους με πλήρωμα, την 5η Ιουνίου 2024, στο ακρωτήριο Κανάβεραλ, παρά τον εντοπισμό μίας μικρής διαρροής ηλίου, που δεν θεωρήθηκε τότε επικίνδυνη για την αποστολή. Δώδεκα λεπτά μετά την εκτόξευση, το σκάφος είχε μπει σε τροχιά, όπου παρέμεινε για μερικές ώρες, έως την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον ISS. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκαν πολλά τεχνικά προβλήματα, μεταξύ των οποίων η παύση της λειτουργίας πέντε εκ των εικοσιοκτώ προωθητήρων, λόγω υπερθέρμανσής τους, και τέσσερις νέες διαρροές ηλίου, πέραν της αρχικής. Η πρόσδεση στον διαστημικό σταθμό πραγματοποιήθηκε με επιτυχία και τα δύο μέλη του πληρώματος έφτασαν σώα σε αυτόν, όμως τα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί στο σκάφος ήταν σημαντικά. Μέχρι και σήμερα, τα δεδομένα της πτήσης αναλύονται από τη NASA, με σκοπό να προσδιοριστεί με βεβαιότητα η αιτία των βλαβών, ενώ διερευνάται η δυνατότητα επιδιόρθωσής τους και εκ νέου χρήσης του σκάφους.
Εικόνα: NASA
Κύριος στόχος της αποστολής ήταν ο έλεγχος της σωστής και ασφαλούς λειτουργίας του διαστημικού σκάφους Starliner, ώστε να πιστοποιηθεί ως κατάλληλο για τακτική μεταφορά αστροναυτών. Σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό της αποστολής, μετά την πρόσδεση του Starliner στον ISS, θα ακολουθούσε ολιγοήμερη παραμονή των αστροναυτών στον σταθμό και επιστροφή τους με το ίδιο σκάφος στη Γη. Ωστόσο, μετά τις σημαντικές βλάβες που εμφανίστηκαν και τα ζητήματα ασφάλειας που τέθηκαν, ήταν αδύνατη πλέον η εκπλήρωση του στόχου της επιστροφής εντός δέκα ημερών. Μέχρι και σήμερα, δεν είναι βέβαιο εάν θα κριθεί ασφαλές να χρησιμοποιηθεί το σκάφος για την επιστροφή των αστροναυτών στη Γη. Σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις, ενδέχεται το Starliner να επιστρέψει στη Γη χωρίς πλήρωμα, με τους δύο αστροναύτες να παραμένουν στον ISS για αρκετούς μήνες ακόμη. Μετά από συζητήσεις της NASA με την SpaceX, διερευνάται το ενδεχόμενο να μείνουν κενές οι δύο από τις τέσσερις θέσεις του σκάφους της, Dragon, που θα φτάσει στον ISS τον Σεπτέμβριο, ώστε να επιστρέψουν με αυτό οι Wilmore και Williams τον Φεβρουάριο του 2025.
Πρόκειται για μία πολύ σημαντική παράταση της παραμονής των αστροναυτών στον ISS, με τον αναμενόμενο χρόνο να έχει εικοσαπλασιαστεί σε σχέση με το αρχικό πρόγραμμα. Ωστόσο, οι Wilmore και Williams, δηλώνουν πως έχουν ενσωματωθεί στο πλήρωμα του ISS, που αυτή τη στιγμή αποτελείται από άλλους επτά αστροναύτες από την Αμερική και τη Ρωσία, ενώ η NASA διαβεβαιώνει πως, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, υπάρχει η δυνατότητα για άμεση επιστροφή των αστροναυτών στη Γη. Επιπλέον, την περασμένη εβδομάδα, στάλθηκε με πύραυλο της SpaceX μη επανδρωμένη αποστολή ανεφοδιασμού, ενώ ο χώρος, οι προμήθειες και οι υποδομές του ISS επαρκούν για την παραμονή όλων των αστροναυτών για το προγραμματισμένο χρονικό διάστημα.
Βέβαια, η παράταση της παραμονής των δύο αστροναυτών στον ISS, από δέκα ημέρες σε πάνω από οκτώ μήνες, χρονικό διάστημα για το οποίο δεν είχαν προετοιμαστεί σωματικά και ψυχολογικά, εγείρει ερωτήματα για την ασφάλεια των αστροναυτών και αποτελεί μεγάλο πλήγμα για την Boeing, που αντιμετώπιζε ήδη τα τελευταία χρόνια κριτική για την έλλειψη ελέγχων και ασφάλειας στα αεροσκάφη της.
