Σύμφωνα με μια νέα έρευνα, μια μαύρη τρύπα στον γαλαξία RAD12 εκτοξεύει έναν πίδακα πλάσματος με κατεύθυνση προς τον γειτονικό γαλαξία RAD12-B. Η ανακάλυψη αυτή είναι αξιοσημείωτη καθώς πρώτη φορά παρατηρούμε ένα τέτοιο φαινόμενο. Μάλιστα, οι δύο γαλαξίες, που απέχουν ένα δισεκατομμύριο έτη φωτός από τη Γη, βρίσκονται σε διαδικασία συγχώνευσης μεταξύ τους.
Σε γενικές γραμμές, οι πίδακες αποτελούνται από ιονισμένο αέριο και ηλεκτρόνια, ενώ συνήθως εμφανίζονται σε ζεύγη. Τα μέλη του ζεύγους κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις με σχετικιστικές ταχύτητες, δηλαδή ταχύτητες κοντά σε αυτήν του φωτός. Αυτό που κάνει την κατάσταση στον γαλαξία RAD12 μοναδική είναι ότι η μαύρη τρύπα στο κέντρο του φαίνεται να εκτοξεύει μόνο έναν πίδακα, ο οποίος κατευθύνεται προς τον RAD12-B. Ο λόγος για τον οποίο αυτός ο πίδακας δεν έχει ζεύγος είναι επί του παρόντος άγνωστος.
Σήμερα, γνωρίζουμε ότι οι αστροφυσικοί πίδακες διώχνουν κρύο αέριο, το οποίο αποτελεί βασικό δομικό στοιχείο για τη γέννηση των αστεριών. “Το σπάνιο αυτό σύστημα των δύο γαλαξιών μάς βοηθά να κατανοήσουμε την επίδραση των πιδάκων υπερμεγέθων μελανών οπών στον σχηματισμό αστέρων κατά τη διάρκεια της συγχώνευσης γαλαξιών”, αναφέρει η επικεφαλής της μελέτης Ananda Hota, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βομβάης στην Ινδία.
Εικόνα: Ananda Hota/GMRT/CFHT/MeerKAT (CC BY 4.0)
Ο πίδακας του RAD12 παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 2013 τόσο στα οπτικά δεδομένα από την μελέτη Sloan Digital Sky Survey, όσο και στα ραδιοφωνικά δεδομένα από την έρευνα Very Large Array FIRST Survey. Τα παράξενα χαρακτηριστικά του, όμως, επιβεβαιώθηκαν από επακόλουθες παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν από την Hota και τους συνεργάτες της. Η εν λόγω ερευνητική ομάδα άντλησε δεδομένα από το τηλεσκόπιο Giant Metrewave Radio Telescope (GMRT) στην Ινδία και το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT, το οποίο περιλαμβάνει 64 κεραίες και βρίσκεται στο Εθνικό Πάρκο Meerkat στη Νότια Αφρική.
Από την καρδιά του RAD12 εκτοξεύεται ένα ρεύμα πλάσματος, με κωνικό σχήμα. Ωστόσο, οι παρατηρήσεις που συλλέχθηκαν με τη χρήση του GMRT έδειξαν ότι πλάσμα πιο αχνό και παλαιό εκτείνεται πέρα από αυτό το ρεύμα. Το παλαιότερο πλάσμα ολοκληρώνει τη δομή του πίδακα, η οποία εκτείνεται σε περισσότερα από 440.000 έτη φωτός. Ο πίδακας, δηλαδή, φαίνεται να διασχίζει το γαλαξία που φιλοξενεί την μελανή οπή και να φτάνει στον γειτονικό γαλαξία RAD12-B. Οι παρατηρήσεις με το GMRT και τα δεδομένα από διάφορα άλλα τηλεσκόπια, όπως το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT, υποδηλώνουν έντονα ότι ο ραδιοφωνικός πίδακας στον γαλαξία RAD12 πράγματι συγκρούεται με τον συνοδό γαλαξία.
