Στο άρθρο αυτό θα δούμε τις θέσεις των αστερισμών και των ουράνιων σωμάτων κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου 2022.
Νωρίς το πρωί
Πριν την αυγή, θα μπορέσουμε να δούμε κοιτώντας ανατολικά κάποιους γνωστούς μας αστερισμούς, αυτούς του Ηρακλή και του Βόρειου Στέφανου. Στην ίδια κατεύθυνση, χαμηλότερα στον ορίζοντα, εντοπίζουμε και τον λαμπρό αστέρα Βέγκα του μικρού αστερισμού της Λύρας. Αν και πρόκειται για γνωστούς αστερισμούς της άνοιξης και του καλοκαιριού, θα παραμείνουν ορατοί στον ανατολικό – βορειοανατολικό ουρανό του Δεκεμβρίου.
Λίγο μετά τη δύση του Ηλίου
Καθώς ξεκινά ο χειμώνας, ο γνωστός σχηματισμός του θερινού τριγώνου οδεύει προς τη δύση του. Λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε για τον επόμενο μήνα τα λαμπερά αστέρια Βέγκα, Ντένεμπ και Αλτάιρ πριν χαθούν κάτω από τον ορίζοντα.
Μετά τη δύση του Ηλίου θα μπορεί να παρατηρηθεί για λίγη ώρα και ο πλανήτης Ερμής. Λόγω της εγγύτητάς του στον Ήλιο, όμως, η παρατήρησή του θα είναι δύσκολη. Στις 21 του μηνός θα βρεθεί σε μέγιστη ανατολική αποχή, δηλαδή θα φαίνεται στον ουρανό να απέχει τη μέγιστη απόσταση από τον Ήλιο.
Τη νύχτα
Στο άρθρο του Νοεμβρίου γνωρίσαμε τον αστερισμό του Ταύρου, ο οποίος εξακολουθεί να δεσπόζει στον νυχτερινό ουρανό. Γειτονικός αστερισμός του Ταύρου είναι ο Ηνίοχος. Το σχήμα του θυμίζει εξάγωνο και θα τον εντοπίσουμε εύκολα στην «άκρη» του Ταύρου. Περιλαμβάνει ένα από τα λαμπρότερα άστρα του νυχτερινού ουρανού, τον Δίφρο ή Αίγα (Capella η διεθνής ονομασία του). Παρόλο που στον ουρανό φαίνεται ως ένα αστέρι, πρόκειται για ένα τετραπλό σύστημα αστέρων, αποτελούμενο από δύο επιμέρους διπλά αστρικά συστήματα: το «Capella A», ένα σύστημα δύο κίτρινων άστρων με μάζα περίπου 2,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου μας και το «Capella HL», που αποτελείται από δύο αμυδρούς κόκκινους νάνους αστέρες.
Στις 7 Δεκεμβρίου, ο Άρης θα βρίσκεται σε αντίθεση, θα βρίσκεται δηλαδή στο σημείο της τροχιάς του που απέχει λιγότερο από τη Γη, θα είναι ιδιαίτερα λαμπρός και θα ανατέλλει όταν ο Ήλιος θα δύει. Επομένως, θα είναι ορατός καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας και έτσι η παρατήρησή του θα είναι καλύτερη αυτή την περίοδο. Μάλιστα, επειδή το ίδιο βράδυ η Σελήνη θα βρίσκεται σε φάση Πανσελήνου, θα ανατέλλει και θα δύει τις ίδιες ώρες με τον κόκκινο πλανήτη. Επομένως, θα έχουμε τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε τα δύο ουράνια σώματα πολύ κοντά στον νυχτερινό ουρανό.
Οι δύο μεγαλύτεροι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, ο Δίας και ο Κρόνος, θα εξακολουθήσουν να είναι ορατοί και τα βράδια του Δεκεμβρίου.
Κοιτώντας ανατολικά βλέπουμε και τον αστερισμό των Διδύμων, στον οποίο βρίσκεται το ακτινοβόλο σημείο της βροχής μετεώρων «Διδυμίδες» (η διεθνής ονομασία τους είναι Geminids). Τα μετέωρα αυτής της βροχής προέρχονται από τον αστεροειδή 3200 Phaethon, ο οποίος έχει έντονα ελλειπτική τροχιά. Η βροχή των Διδυμίδων θα κορυφωθεί το βράδυ της 14ης Δεκεμβρίου, ενδεχομένως φθάνοντας μέχρι και τα 120 μετέωρα ανά ώρα.
Η μικρότερη μέρα του έτους, δηλαδή η μέρα κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ήλιος μένει πάνω από τον ορίζοντα για το μικρότερο χρονικό διάστημα, για τους κατοίκους του βορείου ημισφαιρίου θα είναι αυτή της 21ης Δεκεμβρίου. Είναι η μέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, η οποία σηματοδοτεί την έναρξη του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο της Γης. Μετά την 21η Δεκεμβρίου, η χρονική διάρκεια παραμονής του Ήλιου πάνω από τον ορίζοντα ενός τόπου σταδιακά αυξάνεται. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο η 21η Δεκεμβρίου είναι η μεγαλύτερη μέρα του έτους, και σηματοδοτεί την έναρξη του καλοκαιριού.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τη Σελήνη, η φάση της πανσελήνου παρατηρείται το βράδυ της 7ης προς 8ης Δεκεμβρίου στον αστερισμό του Ταύρου και το τρίτο τέταρτο στις 16 Δεκεμβρίου. Η Σελήνη θα βρίσκεται στη φάση της νέας σελήνης στις 23 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, κατά τη φάση της νέας σελήνης δεν μπορεί να παρατηρηθεί, καθώς το ημισφαίριο το οποίο είναι στραμμένο προς τη Γη δε φωτίζεται από τον Ήλιο. Η φάση του πρώτου τετάρτου παρατηρείται το πρωί της 30ης Δεκεμβρίου, λίγο πριν την έναρξη του νέου έτους.
