Έπειτα από μακροχρόνιες μελέτες, ερευνητές του Πανεπιστημίου Caltech ανακάλυψαν πως στην επιφάνεια του Άρη έρρεε νερό για πολύ περισσότερο καιρό απ’ ότι θεωρούσαμε μέχρι πρότινος. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα ήταν κοινώς αποδεκτό ότι ο Άρης φιλοξενούσε νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του μέχρι 3 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Στη συνέχεια, το νερό εξατμίστηκε, αφήνοντας πίσω του υπολείμματα αλάτων. Ωστόσο, η επικεφαλής της σχετικής έρευνας, Ellen Leask, και η καθηγήτρια Bethany Ehlmann δημοσίευσαν στο περιοδικό AGU American Geophysical Union Advances στοιχεία που δείχνουν ότι στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη έρρεε νερό έως και 2 με 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Δηλαδή, σχεδόν για 1 δισεκατομμύριο χρόνια παραπάνω απ’ όσο νομίζαμε.
Το διαστημόπλοιο Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) της NASA βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2005 και συλλέγει εικόνες υψηλής ανάλυσης από την επιφάνεια του πλανήτη. Οι δύο ερευνήτριες, χρησιμοποιώντας δεδομένα από τον φασματογράφο Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars (CRISM), που βρίσκεται στο MRO, εκτίμησαν την ηλικία των χλωριούχων αλάτων σε κρατήρες του Άρη. Η μέθοδος που ακολούθησαν ονομάζεται “crater counting”, δηλαδή “καταμέτρηση κρατήρων”, και βασίζεται στην αρχή ότι όσο λιγότεροι κρατήρες υπάρχουν σε μία περιοχή, τόσο πιο νέα είναι. Έτσι, είναι δυνατόν να εκτιμήσουμε την ηλικία της εκάστοτε περιοχής. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι η ηλικία των χλωριούχων αλάτων ήταν σημαντικά μικρότερη απ’ ό,τι αναμενόταν.
Εικόνα: JPL/NASA
Οι δύο ερευνήτριες πραγματοποίησαν, επίσης, τη χαρτογράφηση των συγκεντρώσεων αλάτων. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι δύο κάμερες που διαθέτει το διαστημόπλοιο. Η πρώτη είναι μια ευρυγώνια ασπρόμαυρη κάμερα, η οποία βοήθησε στη μελέτη της έκτασης των αλάτων. Για την λεπτομερέστερη μελέτη τους, όμως, χρησιμοποιήθηκε η έγχρωμη κάμερα High-Resolution Imaging Science Experiment (HiRISE), η οποία μπορεί να φωτογραφίσει από το διάστημα κρατήρες τόσο μικρούς όσο ένα αρειανό ρόβερ.
Οι Ellen Leask και Bethany Ehlmann με δεδομένα από τις δύο κάμερες τελικά δημιούργησαν μια ψηφιακή αναπαράσταση της τοπογραφίας του Άρη. Παρατήρησαν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των αλάτων βρίσκονταν σε μικρές κοιλότητες, ενώ κοντά σε αυτές ανακάλυψαν και ξηρά κανάλια. Φαίνεται, δηλαδή, ότι υπήρχαν ρηχές λίμνες οι οποίες τροφοδοτούνταν με νερό από ρυάκια. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την καταμέτρηση των κρατήρων, οδήγησε στη χρονολόγηση της “εξαφάνισης” του νερού του πλανήτη.
Εικόνα: NASA/JPL-Caltech/MSSS
Τα άλατα στον Άρη είχαν ανιχνευθεί πρώτη φορά πριν από 14 χρόνια από το διαστημόπλοιο Mars Odyssey. Το πλεονέκτημα του MRO είναι ότι διαθέτει όργανα υψηλότερης ανάλυσης για την μελέτη των αλάτων, αλλά και άλλων χαρακτηριστικών του πλανήτη. Τα δεδομένα που παρέχει το MRO, λοιπόν, προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τον “κόκκινο” πλανήτη και την γεωλογική του ιστορία. Τα νέα ευρήματα εγείρουν επίσης και ερωτήματα για το πώς θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί υπό αυτές τις συνθήκες η ζωή στον πλανήτη, εάν βέβαια υπήρξε κάποτε.
