Δεν είναι φάρσα ούτε κάποιο ανέκδοτο. Αυτή η φωτογραφία χαμηλής ανάλυσης του Ηλίου που βλέπετε παρακάτω λήφθηκε, κυριολεκτικά, το βράδυ. Είναι μια “φωτογραφία” νετρίνων προερχόμενων από τον Ήλιο, η οποία προέκυψε μετά από τη συλλογή δεδομένων για πάνω από 500 ημέρες.
Εικόνα: R. Svoboda και K. Gordan
Τα νετρίνα είναι στοιχειώδη σωματίδια αμελητέας μάζας, τα οποία παράγονται κατά τις πυρηνικές αντιδράσεις, αλλά και κατά τις αλληλεπιδράσεις υψηλής ενέργειας μεταξύ άλλων στοιχειωδών σωματιδίων και πυρήνων ατόμων. Λόγω της μικρής μάζας και του μικρού μεγέθους τους, μπορούν να διασχίσουν ολόκληρη τη διάμετρο του πλανήτη μας, χωρίς να αλληλεπιδράσουν καθόλου με άλλα σώματα ή σωματίδια. Στη συνέχεια, βγαίνουν από την άλλη πλευρά της Γης και συνεχίζουν το ταξίδι τους στο διάστημα αλώβητα.
Επομένως, η ανίχνευση των νετρίνων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι ανιχνευτές νετρίνων πρέπει να είναι απομονωμένοι, σε μεγάλα βάθη στη θάλασσα ή στο υπέδαφος, προκειμένου να μην επηρεάζονται από την κοσμική ακτινοβολία, αλλά και από τις άλλες μορφές ακτινοβολίας που δεχόμαστε από το διάστημα και από άλλες πηγές.
Ο ανιχνευτής νετρίνων, στις μετρήσεις του οποίου βασίστηκε η συγκεκριμένη φωτογραφία, είναι ο Σούπερ-Καμιοκάντε (Super-Kamiokande), βαθιά σε ένα ορυχείο της Ιαπωνίας, 1.000 μέτρα κάτω από το έδαφος. Η ευαισθησία του είναι τέτοια που του επιτρέπει να ανιχνεύει ηλιακά νετρίνα τα οποία, αφού πρώτα διασχίσουν ολόκληρο το εσωτερικό του πλανήτη, εξέρχονται από τα κατώτερα τμήματα του φλοιού. Βέβαια, όπως προαναφέρθηκε, αυτό δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, μιας και για τη σύνθεση αυτής της απλής φωτογραφίας απαιτήθηκε η λήψη δεδομένων συνολικής διάρκειας 500 ημερών!
Στην πραγματικότητα, ο Ήλιος καταλαμβάνει ένα πολύ μικρότερο κομμάτι του ουρανού από αυτό που βλέπουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Η ανάλυση είναι σχετικά χαμηλή και, όπως είναι φυσικό, υπεισέρχονται σφάλματα στην εκτίμηση της τροχιάς των νετρίνων. Όμως, παρόλο που η φωτογραφία λήφθηκε το 1998, εξακολουθεί να μας εντυπωσιάζει μέχρι σήμερα, μιας και είναι ένα εξαιρετικά σπουδαίο επίτευγμα. Εξάλλου, είναι μια τρανή επιβεβαίωση της τρομακτικής προόδου που σημείωσε η ανθρωπότητα τον 20ό αιώνα, στην κατανόηση του τρόπου που λειτουργεί η φύση σε ατομικό και υποατομικό επίπεδο.
