Η ύπαρξη του πλανήτη Ερμή ήταν γνωστή από τα αρχαιότατα χρόνια. Μάλιστα, προς τιμήν του θεού της γραφής και της σοφίας, οι λαοί της Μεσοποταμίας τον αποκαλούσαν Ναμπού. Είναι όμως σχετικά δύσκολο να παρατηρηθεί στον ουρανό, επειδή βρίσκεται πάντα κοντά στον Ήλιο. Είναι ο μικρότερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, με μάζα ίση μόνο με το 5,5% της μάζας της Γης και με διάμετρο ίση με το 38% της διαμέτρου της Γης. Επομένως είναι μεγαλύτερος από τη Σελήνη, αλλά μικρότερος από τους μεγάλους δορυφόρους του ηλιακού μας συστήματος, Γανυμήδη και Τιτάνα.
Ο Ερμής είναι ο κοντινότερος πλανήτης στον Ήλιο με μια μέση απόσταση από αυτόν ίση με το 39% της απόστασης Γης-Ηλίου. Η ισχυρή βαρυτική έλξη του μητρικού μας άστρου τον αναγκάζει να κινείται ταχύτατα, με αποτέλεσμα να ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω του σε μόλις 88 ημέρες. Είναι λοιπόν ο ταχύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος με μια μέση ταχύτητα που ξεπερνά τα 170.000 χιλιόμετρα ανά ώρα!
Η τροχιά του είναι αρκετά έκκεντρη σε σχέση με τους υπόλοιπους πλανήτες, δηλαδή μεταβάλλεται έντονα η απόσταση του απ’ τον Ήλιο, από τα 46 μέχρι τα 70 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Επίσης, περιστρέφεται πολύ αργά γύρω από τον άξονά του, ολοκληρώνοντας μια περιστροφή σε 58,7 γήινες ημέρες. Δεδομένου ότι αυτό το χρονικό διάστημα είναι συγκρίσιμο με την περίοδο της περιφοράς του γύρω από τον Ήλιο, έχει μια εξαιρετικά μεγάλη διάρκεια ηλιακής ημέρας. Συγκεκριμένα, το χρονικό διάστημα από μια ανατολή του Ηλίου μέχρι την επόμενη είναι 176 ημέρες! Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτό το φαινόμενο, αρκεί να σκεφτούμε την ακραία εκδοχή του. Αυτή είναι, φυσικά, η «σύγχρονη περιστροφή», όπου η περίοδος περιφοράς ενός σώματος είναι ίση με την περίοδο περιστροφής του. Ένας πλανήτης με σύγχρονη περιστροφή θα είχε μια πλευρά αιώνια φωτισμένη από το μητρικό του άστρο και μια πλευρά αιώνια σκοτεινή.
Στην περίπτωση του Ερμή, δεν έχουμε ακριβώς σύγχρονη περιστροφή, αλλά έχουμε μια αναλογία 3 προς 2 μεταξύ της περιστροφής και της περιφοράς του. Δηλαδή, για κάθε τρεις περιστροφές που κάνει γύρω από τον άξονά του, πραγματοποιεί δύο περιφορές γύρω από τον Ήλιο. Επομένως, καθώς περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, ο Ερμής στρέφεται αργά σαν να τον «παρακολουθεί» και έτσι ο Ήλιος τελικά φωτίζει την ίδια περιοχή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ο άξονας περιστροφής του Ερμή είναι σχεδόν κάθετος στην τροχιά του κι επομένως δεν εμφανίζει εποχές όπως ο πλανήτης μας. Η δομή του, από την άλλη, θυμίζει σε γενικές γραμμές τη δομή της Γης. Δηλαδή κάτω από τον φλοιό βρίσκεται ο μανδύας, και κάτω από τον μανδύα βρίσκεται ένας θερμότατος πυρήνας με ένα εξωτερικό υγρό και ένα εσωτερικό στερεό τμήμα. Όμως, ο πυρήνας του Ερμή είναι αρκετά ασυνήθιστος. Αφενός, έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιονδήποτε άλλο πλανήτη και, αφετέρου, η διάμετρός του φτάνει το 85% της διαμέτρου του Ερμή. Ενδεικτικά, στη Γη ο πυρήνας καταλαμβάνει μόνο το 55% της διαμέτρου της.
Επομένως, οι μεταβολές που συμβαίνουν στον πυρήνα του Ερμή μπορούν να επηρεάσουν έντονα το σχήμα του πλανήτη. Πράγματι, με το πέρασμα του χρόνου ο πυρήνας τού Ερμή έχει ψυχθεί και έχει μικρύνει σε μέγεθος, προκαλώντας τη συστολή ολόκληρου του πλανήτη! Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο Ερμής να εμφανίζει έντονες ρυτιδώσεις και ρωγμές στην επιφάνειά του.
Η μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο και το μεγάλο μέγεθος του πυρήνα του καθιστούν τον Ερμή τον δεύτερο πιο πυκνό πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα, μετά τη Γη. Αυτό όμως που τον κάνει πραγματικά να ξεχωρίζει είναι το γεγονός ότι εμφανίζει το μεγαλύτερο εύρος θερμοκρασιών από οποιονδήποτε άλλο πλανήτη στο ηλιακό μας σύστημα.
Στις περιοχές που φωτίζονται από τον Ήλιο η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει τους 427 οC, ενώ στις σκοτεινές περιοχές πέφτει κάτω από τους -173 οC. Το τρομακτικό αυτό εύρος οφείλεται στην απουσία πυκνής ατμόσφαιρας, η οποία θα μπορούσε δυνητικά να μοιράζει την ηλιακή ενέργεια στην επιφάνεια του πλανήτη.
Η ατμόσφαιρα του Ερμή πραγματικά είναι υπερβολικά αραιή δηλαδή υπάρχουν μόνο διάσπαρτα μόρια και άτομα, τα οποία όμως παρασύρονται εύκολα από τον ηλιακό άνεμο και την ηλιακή ακτινοβολία. Έτσι, οι κομήτες, οι αστεροειδείς και τα θραύσματά τους μπορούν να πέφτουν χωρίς αντίσταση στην επιφάνεια του πλανήτη, δημιουργώντας πολλούς και μεγάλους κρατήρες. Γι’ αυτό εξάλλου η επιφάνεια του Ερμή θυμίζει αρκετά τη βομβαρδισμένη επιφάνεια της Σελήνης.
Ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς σχηματισμούς του Ερμή είναι το λεκανοπέδιο «Caloris Basin» που καταλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα της επιφάνειάς του πλανήτη. Πρόκειται για έναν αρχαίο γιγάντιο κρατήρα διαμέτρου 1.500 χιλιομέτρων, ο οποίος δημιουργήθηκε μετά από την πρόσκρουση ενός μεγάλου σώματος στην επιφάνεια του Ερμή. Γύρω από τον κρατήρα υπάρχουν βουνά που φτάνουν το ύψος των 2 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με τους ερευνητές η διάμετρος του αντικειμένου που δημιούργησε αυτόν τον σχηματισμό πρέπει να ξεπερνούσε τα 100 km ενώ η πρόσκρουση πιθανότατα συνέβη πριν από 3,8 με 3,9 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο πλανήτης που πλησιάζει πιο κοντά στη Γη κατά την περιφορά των πλανητών γύρω από τον Ήλιο είναι η Αφροδίτη. Όμως, κατά μέσο όρο, ο κοντινότερος πλανήτης σε εμάς είναι ο Ερμής, δηλαδή για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα η απόσταση Γης-Ερμή είναι μικρότερη από την απόσταση Γης-Αφροδίτης. Ωστόσο ο σχεδιασμός αποστολών προς τον Ερμή είναι αρκετά δύσκολος λόγω της εγγύτητάς του στον Ήλιο. Αφενός, πρέπει τα σκάφη να αντέχουν στις ακραίες θερμοκρασίες και την ακτινοβολία του περιβάλλοντος του Ερμή και, αφετέρου, θα πρέπει να κάνουν αρκετούς και χρονοβόρους ελιγμούς προκειμένου να καταφέρουν -παρά τη μεγάλη ταχύτητά τους- να μπουν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Γι’ αυτό μέχρι στιγμής μόνο δύο αποστολές έχουν καταφέρει να προσεγγίσουν τον Ερμή: Η αποστολή Mariner 10 και η αποστολή MESSENGER, η οποία βρισκόταν σε τροχιά γύρω απ’ τον πλανήτη από το 2011-2015.
Υπάρχει όμως μία ακόμα αποστολή με προορισμό τον Ερμή, η οποία εξελίσσεται αυτή τη στιγμή. Πρόκειται για την Ευρωπαϊκή και Ιαπωνική αποστολή BepiColombo η οποία εκτοξεύτηκε το 2018. Μετά από αρκετές προσεγγίσεις της Γης, της Αφροδίτης και του Ερμή, το 2025 θα καταφέρει τελικά να μπει σε τροχιά γύρω από τον μικρό πλανήτη. Στη συνέχεια, η αποστολή θα χωριστεί σε δύο τμήματα: στον ευρωπαϊκό δορυφόρο που θα μελετήσει το εσωτερικό του πλανήτη και στον ιαπωνικό δορυφόρο που θα μελετήσει το μαγνητικό του πεδίο. Κύριοι στόχοι της αποστολής είναι η λεπτομερής μελέτη της δομής, της ατμόσφαιρας και του μαγνητικού πεδίου του Ερμή, αλλά και η μελέτη της εξελικτικής πορείας ενός πλανήτη που βρίσκεται τόσο κοντά στον Ήλιο.
