Λίγο έξω από την πόλη Huntsville στην πολιτεία Αλαμπάμα των ΗΠΑ βρίσκεται το US Space & Rocket Center. Πρόκειται για μια περιοχή με κτήρια και εκθέματα αφιερωμένα στη διαστημική εξερεύνηση, και κυρίως στο πρόγραμμα Apollo το οποίο μετέφερε τους πρώτους ανθρώπους στη Σελήνη. Στις εγκαταστάσεις του US Space & Rocket Center πραγματοποιείται και το International Space Camp, ένα πρόγραμμα που απευθύνεται σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο, διαρκεί μία εβδομάδα και αποτελεί μια προσομοίωση αστροναυτικής εκπαίδευσης. Είχα την τιμή να μεταβώ στην περιοχή για να λάβω μέρος στο πρόγραμμα το καλοκαίρι του 2019, μέσω του Πανελληνίου Διαγωνισμού Αστρονομίας για μαθητές λυκείου.
Η περιοχή και οι διαστημικοί πύραυλοι
Στη μεγάλη έκταση στην οποία βρίσκεται το US Space & Rocket Center ξεχωρίζει το διαστημικό λεωφορείο “Pathfinder”. Είναι κατασκευασμένο από χάλυβα και ξύλο, και χρησιμοποιήθηκε ως ομοίωμα για την μετέπειτα κατασκευή των αληθινών διαστημικών λεωφορείων που χρησιμοποιούνταν από την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) επί τέσσερις δεκαετίες. Οι διαστάσεις του, το σχήμα και το βάρος του είναι ίδια με αυτά ενός κανονικού διαστημικού λεωφορείου.
Πέρα από το Pathfinder, στην περιοχή βρίσκονται δεκάδες πύραυλοι. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ένας πύραυλος Saturn I, ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί από τη NASA σε διάφορες επίγειες δοκιμές, καθώς και ένα ακριβές ομοίωμα του μεταγενέστερου Saturn V, του πυραύλου που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος Apollo για τη μετάβαση των αστροναυτών στη Σελήνη.
Δεξιά: πύραυλοι και ομοιώματά τους στον εξωτερικό χώρο του US Space & Rocket Center (εικόνα: paigemindsthegap.com)
Ένα μουσείο αφιερωμένο στο πρόγραμμα Apollo
Το πιο σημαντικό, ίσως, τμήμα του US Space & Rocket Center αποτελεί το μουσείο “Davidson Center for Space Exploration” που βρίσκεται εκεί, το οποίο είναι αφιερωμένο στο διαστημικό πρόγραμμα Apollo. Το μουσείο έχει μακρόστενο σχήμα, καθώς από την οροφή του κρέμεται ένας αυθεντικός πύραυλος Saturn V. Ο συγκεκριμένος πύραυλος δεν βρέθηκε στο διάστημα, όπως οι περισσότεροι πύραυλοι Saturn V την περίοδο του προγράμματος Apollo, αλλά χρησιμοποιήθηκε σε επίγειες δοκιμές.
Στα υπόλοιπα εντυπωσιακά εκθέματα του μουσείου συμπεριλαμβάνονται τμήματα πυραύλων, ένα ομοίωμα της σεληνακάτου Eagle, διαστημικές στολές και κράνη αστροναυτών, πέτρες από τη Σελήνη καθώς και εφημερίδες του 1969 που αναγράφουν το γεγονός της πρώτης προσελήνωσης.
Αυτό που ξεχωρίζει είναι η κάψουλα στην οποία έμεναν οι αστροναύτες της αποστολής Apollo 16 κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους προς τη Σελήνη και πίσω στη Γη.
Το Camp
Το πρόγραμμα International Space Camp, στο οποίο συμμετείχα, φέρνει κοντά παιδιά ηλικίας 15 – 18 ετών από όλο τον κόσμο που για μια εβδομάδα ζουν μαζί και παίρνουν μια γεύση της εκπαίδευσης που θα είχαν ως αστροναύτες. Η ομάδα στην οποία βρισκόμουν αποτελούνταν από άτομα από την Αυστρία και το Μαρόκο μέχρι την Αυστραλία και την Κόστα Ρίκα.
Οι μέρες που περάσαμε στις εγκαταστάσεις του Camp ήταν πολύ γεμάτες, και το πρόγραμμα εκπαίδευσης εντατικό. Λάβαμε μέρος σε προσομοιώσεις διαστημικών αποστολών, στις οποίες είχαμε διαφορετικούς ρόλους και έπρεπε να συνεργαστούμε για την επιτυχία της αποστολής. Για την αποστολή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (International Space Station ή ISS), κάποιοι παρέμειναν στο “Control room” και επικοινωνούσαν με όσους βρίσκονταν εντός του «ISS», οι οποίοι έπρεπε να πραγματοποιήσουν πειράματα και να επιλύσουν τεχνικά προβλήματα που παρουσιάζονταν, όπως ακριβώς συμβαίνει μια συνηθισμένη ημέρα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Δύο από τα άτομα της ομάδας ντύθηκαν αστροναύτες και κρεμασμένοι από την οροφή πραγματοποίησαν “Διαστημικό περίπατο” (Spacewalk) στο εξωτερικό του σταθμού.
Δεξιά: επίλυση τεχνικών προβλημάτων εντός του “ISS”
Μια δεύτερη προσομοίωση αποστολής ήταν η αποστολή στον Άρη, όπου έγινε φανερό το πόσες δυσκολίες θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι αστροναύτες τόσο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού όσο και κατά την παραμονή τους στον κόκκινο πλανήτη.
Πέρα από τις αποστολές, έπρεπε να περάσουμε μερικά ακόμη στάδια εκπαίδευσης. Σημαντικό για κάθε αστροναύτη είναι να είναι άριστος πιλότος, οπότε χειριστήκαμε προσομοιωτές μαχητικών αεροπλάνων. Ακόμη, μια ιδιαίτερη προσομοίωση ήταν αυτή του περιπάτου που θα κάναμε αν ήμασταν στη Σελήνη. Μέσω μιας ειδικής καρέκλας, η οποία στηρίζεται με έναν βραχίονα στο ταβάνι και είναι ρυθμισμένη έτσι ώστε να αισθάνεσαι ότι η βαρύτητα είναι το 1/6 της βαρύτητας της Γης, περπατήσαμε όπως περπατούσαν οι αστροναύτες στη Σελήνη. Η αίσθηση είναι ακριβώς όπως τη φαντάζεται κανείς – νιώθεις ότι περπατάς σε πούπουλα και πως έχεις πολύ μεγαλύτερη ελευθερία να κινηθείς απ’ ότι στη Γη!
Η εκπαίδευση δε θα ήταν πλήρης αν δεν περιλάμβανε ένα τεστ στον επιταχυντή. Μπήκαμε μέσα σε έναν κυλινδρικό θάλαμο, ο οποίος περιστρέφεται φτάνοντας επιτάχυνση 3 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης, και προσομοιάζει σε έναν βαθμό τις συνθήκες κατά την εκτόξευση ενός πυραύλου. Μετά από μερικά λεπτά στον επιταχυντή, βγήκαμε όλοι ζαλισμένοι από τον θάλαμο αλλά πάρα πολύ ενθουσιασμένοι. Το να αισθάνεσαι τα χέρια και τα πόδια σου ασυνήθιστα βαριά και δυσκίνητα, την πλάτη σου κολλημένη στα τοιχώματα του θαλάμου και το πρόσωπό σου να πιέζεται προς τα πίσω, χωρίς να μπορείς να ελέγξεις τίποτα, σου δημιουργεί απίστευτα συναισθήματα και μπορείς για λίγο να καταλάβεις πώς αισθάνεται κάποιος αστροναύτης κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης από τη Γη!
Την εμπειρία αυτή, καθώς και όλες όσες βιώνει κανείς στο διάστημα, μας περιέγραψε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία η Αμερικανίδα αστροναύτης Wendy Lawrence, η οποία συμμετείχε συνολικά σε τέσσερις πτήσεις διαστημικών λεωφορείων.
Ευχαριστίες
Οι μέρες που πέρασα στο US Space & Rocket Center και η συμμετοχή μου στο πρόγραμμα του Camp αποτελούν μια απίστευτη εμπειρία και μια υπέροχη ανάμνηση. Το ταξίδι δε θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί χωρίς την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος Βόλου, που διοργανώνει τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Αστρονομίας στον οποίο συμμετείχα, μέσω του οποίου οι δύο πρώτοι διακριθέντες κάθε χρόνο λάμβαναν μέρος στην αποστολή. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Διονύσης Σιμόπουλος ήταν αυτός που πρότεινε το εγχείρημα και για τον λόγο αυτό οι πρώτες αποστολές στο πρόγραμμα χρηματοδοτούνταν από το Ευγενίδειο Πλανητάριο, του οποίου ήταν διευθυντής.
